-
1 panować
-uję, -ujesz; vi1) (o królu, dynastii) to rule, to reign (o ciszy, terrorze) perf za-2) to reign; (o zwyczajach, poglądach) to prevailpanować nad kimś/czymś — to be master of sb/sth
panować nad sobą — to be in control of o.s.
panowało przekonanie, że... — it was generally believed that...
* * *ipf.1. ( rządzić) rule, reign.2. (= przewodzić komuś) dominate.3. (= kontrolować coś) control ( coś sth); be in control of sth ( coś of sth); have control ( coś over l. of sth); panować nad sytuacją have the situation in hand; panować nad sobą be in control, exercise self-control l. self-restraint; panować nad namiętnościami control one's emotions.4. (o błędnym poglądzie, wierzeniu) persist, prevail.5. (w jakimś miejscu, na jakimś obszarze) (np. o pogodzie) pervade.6. (= górować nad okolicą) dominate; wieża kościoła panuje nad miasteczkiem the church tower dominates the town.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > panować
-
2 panować pan·ować
-uję, -ujeszvi1) [długo, mądrze, sprawiedliwie] to rule2) pf za- [hałas] to reign3) (poglądy) to prevailpanować nad kimś/czymś — to be master of sb/sth
panować nad sobą — to be in control of o.s.
-
3 pan|ować
impf vi 1. (władać) to rule; (królować) to reign- dynastia panująca the ruling dynasty- Stefan Batory panował w latach 1576-1586 Stefan Batory reigned in the years 1576-15862. (przewodzić, rządzić) to rule, to dominate- klasa panująca the ruling class- religia panująca the dominant religion- w rodzinie panował ojciec father dominated a. controlled family life3. (podporządkowywać sobie) to have control- panować nad uwagą słuchaczy to have a. hold the attention of the audience ⇒ zapanować4. (kontrolować) to be in a. to have control- nie panować nad uczuciami to be unable to control a. to have no control over one’s feelings- nie panować nad nerwami to lose one’s temper- panować nad sytuacją to be in (full) control of the situation- panować nad sobą to be in control of oneself- poeta panuje nad słowem the poet displays complete mastery of his craft- panować nad kierownicą to be in a. to have control of the (steering) wheel- panować nad nartami to be in control of one’s skis ⇒ zapanować5. (trwać) to prevail- od kilku dni panował jesienny chłód cool autumn weather has prevailed for the last few days- dziwne zwyczaje tutaj panują strange customs prevail here- powszechnie panuje opinia, że… the prevailing opinion is that…- w obozie dla uchodźców panowała epidemia tyfusu the refugee camp was in the grip of an epidemic- na stacji benzynowej panuje dziś wyjątkowy ruch the petrol station is exceptionally busy today ⇒ zapanować6. (przeważać) to dominate- w lesie panowały drzewa iglaste the forest was mainly a. predominantly coniferous7. (górować nad okolicą) to dominate- wieża ratusza panuje nad miastem the tower of the Town Hall dominates the city- twierdza panuje nad okolicą the fortress dominates the surrounding areaThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > pan|ować
-
4 trzyma|ć
impf Ⅰ vt 1. (przytrzymywać) to hold- trzymać dziecko na rękach to hold a baby in one’s arms- trzymała szklankę w ręku she was holding a glass in her hand- chłopak trzymał dziewczynę za rękę the boy was holding the girl by the hand2. (więzić) to keep, to hold- trzymać kogoś w areszcie to keep sb in custody; Wojsk. to keep sb in detention- trzymali go w niewoli przez dwa tygodnie they held him prisoner for two weeks- trzymać psa na smyczy to lead a dog on a leash- choroba trzymała ją w łóżku przen. her illness kept her in bed3. (pozostawiać) to keep, to hold- trzymał ręce do góry he held his hands up- trzymał ręce w kieszeni he had his hands in his pockets- trzymaj głowę prosto! hold your head up!- trzymać książki na półkach to keep books on the shelves4. (przechowywać) to keep, to store- ryby i mięsa nie można długo trzymać w lodówce fish and meat can’t be kept long in the fridge- trzymać pieniądze w kasie to keep money in the till5. (utrzymywać) to keep- trzymać kogoś na diecie to keep sb on a diet6. (pilnować) trzymać wartę to be on sentry duty- trzymać straż to stand on a. to mount guard- trzymać pieczę to have charge a. custody (nad czymś of sth)7. pot. (hodować) to keep [krowy, kury, gołębie] 8. przest. (zarządzać) trzymać bank Gry to be bank 9 przest. (zatrudniać) to keep [ogrodnika, szofera]- trzymać lokatorów/uczniów to take (in) lodgers/studentsⅡ vi 1. (stanowić zamocowanie) [klej, szew, kotwica] to hold (fast) 2. (nie słabnąć) [mróz, śnieg] to hold Ⅲ trzymać się 1. (chwytać się) to hold on (czegoś to sth) [poręczy, liny, gałęzi] 2. (przytrzymywać się wzajemnie) trzymali się za ręce they were holding each other by the hand 3. (pozostawać) trzymać się razem to keep a. stick together- trzymać się z daleka to keep away (od kogoś from sb)- trzymać się prawej strony to keep to the right4. (zachowywać kondycję) trzymać się prosto to hold oneself straight- mimo siedemdziesiątki dobrze się trzymał although he was 70, he was in good shape- on się wciąż dobrze trzyma he’s still going strong- trzymaj się (ciepło)! take care!5. (panować nad sobą) to bear up, to not give up- mimo zmartwień trzymał się dzielnie despite all his troubles he managed to bear up- nie rozpaczaj, trzymaj się! don’t give up!6. (nie poddawać się) to hold out- załoga twierdzy trzymała się dzielnie przez dwa tygodnie the men in the stronghold held out bravely for two weeks7. (nie rozpadać się) to hold together, to not fall apart- stary zamek trzyma się mocno the old lock is still in one piece8. (o zwierzętach i roślinach) kaczeńce trzymają się podmokłych łąk kingcups usually grow on marshes- kozice trzymają się skalistych zboczy the chamois’ favourite haunts are rocky slopes9 (przestrzegać zasad) to follow, to obey- trzymać się litery prawa to adhere to the letter of the law- trzymać się przepisów to follow the rules10 pot. (trwać) to remain, to keep up- ceny towarów trzymają się bez zmian the prices of the goods have remained the same- w ubiegłym roku zima trzymała się długo last year winter lasted a long time, last year it was a long winter■ trzymać ciepło/wilgoć [materiał, substancja] to retain warmth/moisture- trzymać język za zębami to hold one’s tongue- trzymać kciuki za kogoś to keep one’s fingers crossed for sb- trzymać nerwy na wodzy to hold one’s anger in check- trzymać się przy życiu to stay alive- myśl o dziecku trzymała ją przy życiu the thought of her child kept her going- trzymać kogoś krótko to keep a tight reign on sb- trzymać coś pod kluczem to keep sth under lock and key- trzymać kogoś pod pantoflem to henpeck sb- trzymać się matczynej spódnicy to be tied to one’s mother’s apron strings- trzymać się z dala a. z daleka od kogoś to keep away from sb- trzymać kogoś na dystans to keep sb at arm’s length- trzymać kogoś za słowo to hold sb to his/her word- trzymać się na słowo honoru to hold together, but only just- pieniądze się go/jej nie trzymają he/she never seems to have enough money; he’s/she’s always in the red pot.- żarty się ciebie trzymają you must be joking- trzymać z kimś a. trzymać czyjąś stronę to side with sbThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > trzyma|ć
-
5 miark|ować
impf Ⅰ vt 1. przest. (kontrolować) to control, to curb [emocje]; (ograniczać) to limit [zachcianki, żądania] 2. (odmierzać) to measure out- miarkować lekarstwo to measure out a (dose of) medicineⅡ vi przest. (wnioskować) to gather- z twojej miny miarkuję, że jesteś głodny I gather from your expression that you’re hungry ⇒ zmiarkowaćⅢ miarkować się przest. (panować nad sobą) to restrain oneself- miarkuj się, jesteśmy w kościele! restrain yourself, we’re in a church!The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > miark|ować
-
6 kontrolować kontrol·ować
-uję, -ujesz; pf s-1. vt(= sprawdzać) to control2. kontrolować się vr1) (= panować nad sobą) to control o.s.2) (= sprawdzać się wzajemnie) to check one another -
7 panowani|e
Ⅰ sv ⇒ panować Ⅱ n sgt 1. (władza) rule; (króla) reign- pod panowaniiem dynastii Mogułów under the rule of the Mogul dynasty- za panowania króla Zygmunta III during a. in the reign of King Zygmunt III2. (wpływ) control- stracił panowanie nad kierownicą he lost control of the steering wheel a. the car- straciłam panowanie nad sobą I lost control (of myself)The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > panowani|e
См. также в других словарях:
panować [zapanować] nad sobą — {{/stl 13}}{{stl 33}} kontrolować, hamować swoje reakcje emocjonalne, nie uzewnętrzniać swych uczuć, zachowywać psychiczną równowagę :{{/stl 33}}{{stl 10}}W każdej sytuacji umiał panować nad sobą. Nie panując nad sobą, zaczęła wrzeszczeć na… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
tracić – stracić panowanie [władzę] nad sobą — {{/stl 13}}{{stl 7}} przestawać panować nad swoimi emocjami (zwykle negatywnymi); tracić kontrolę nad swoimi reakcjami, odruchami itp. : {{/stl 7}}{{stl 10}}Po tym, co usłyszałam, straciłam władzę nad sobą. Ktoś z wolna tracił panowanie nad sobą … Langenscheidt Polski wyjaśnień
panować — ndk IV, panowaćnuję, panowaćnujesz, panowaćnuj, panowaćował 1. «być władcą, panem kraju; władać, królować» Dynastia Burbonów panowała w Hiszpanii. ∆ hist. Dom panujący «rządząca dynastia, rodzina panującego władcy» przen. Lew panował wśród… … Słownik języka polskiego
stracić — dk VIa, stracićcę, stracićcisz, strać, stracićcił, stracićcony 1. «przestać coś mieć, zostać bez kogoś lub bez czegoś; zostać pozbawionym kogoś lub czegoś» Stracić rodzinę. Stracić posadę. Drzewa straciły liście jesienią. Stracić czyjąś przyjaźń … Słownik języka polskiego
tracić — ndk VIa, tracićcę, tracićcisz, trać, tracićcił, tracićcony 1. «przestawać coś mieć, zostawać bez kogoś, czegoś, zostawać pozbawionym kogoś, czegoś» Tracić głos, słuch, wzrok, pamięć, siły, zdrowie, życie. Tracić majątek. Tracić ducha, fantazję,… … Słownik języka polskiego
mocno — mocnoniej 1. «z siłą, w sposób znamionujący siłę; silnie, energicznie, krzepko» Szarpnąć coś mocno. Ucałować, uścisnąć, uderzyć kogoś mocno. Ująć coś mocno w dłonie. ◊ Stanąć mocno (na nogach) «poczuć się pewnie w danej sytuacji życiowej, zdobyć… … Słownik języka polskiego
tracić – stracić głowę — {{/stl 13}}{{stl 7}} przestawać panować nad sobą, nad swoimi emocjami, odruchami itp.; tracić równowagę psychiczną : {{/stl 7}}{{stl 10}}Byłam dobrze przygotowana, ale na egzaminie zupełnie straciłam głowę. {{/stl 10}}{{stl 20}} {{/stl 20}} {{stl … Langenscheidt Polski wyjaśnień
stracić — 1. Stracić głowę «pod wpływem emocji nie móc się zdobyć na spokojne, sensowne rozumowanie, przestać panować nad sobą, przestać myśleć logicznie»: Oferta tak bogata, że można stracić głowę, ceny o wiele niższe niż w Warszawie. TSt 3/2000. Nie mogę … Słownik frazeologiczny
gwałtowny — gwałtownyni, gwałtownyniejszy 1. «impulsywny, porywczy, wybuchowy» Gwałtowne usposobienie. Był gwałtowny, nie umiał panować nad sobą. 2. «mający znaczne natężenie; burzliwy, namiętny, żywiołowy» Gwałtowna ulewa. Gwałtowny płacz. Unikać… … Słownik języka polskiego
próbować — ndk IV, próbowaćbuję, próbowaćbujesz, próbowaćbuj, próbowaćował, próbowaćowany 1. «jeść lub pić coś w celu zbadania smaku; kosztować, smakować» Próbować potraw, sera, zupy, wina. 2. «sprawdzać wartość, jakość, stan czegoś, poddawać coś próbie;… … Słownik języka polskiego
umieć — ndk II, umiećem, umiećesz, umiećeją, umiećej, umiał, umiećeli, umiany 1. «mieć praktyczną znajomość czegoś, być biegłym w czymś» Umieć pisać, czytać, tańczyć. Umieć coś na pamięć. ◊ Umieć lekcję, umieć geografię, historię itp. «być przygotowanym… … Słownik języka polskiego
